Het begint er steeds meer op te lijken dat Amazon nog dit jaar naar Nederland komt. Is Bol.com bestand tegen de grootste webwinkel ter wereld?
Geruchten over de komst van Amazon naar Nederland doen al een half jaar de ronde. Vrijdag bevestigde een woordvoerder van het Centraal Boekhuis dat het gesprekken voert met Amazon over de verkoop van Nederlandse boeken. Het Centraal Boekhuis levert boeken van Nederlandse uitgevers aan winkels.
De boekendeal is mogelijk in oktober rond, net op tijd voor de feestdagen. Wanneer Amazon.nl geopend wordt, is niet bekend. Maar als dat gebeurt, betekent dit serieuze concurrentie voor Nederlandse winkeliers, zowel online als in de winkelstraat.
Impact
Ook de Nederlandse mediawinkel Bol.com zal de impact van Amazon voelen, als de grootste webwinkel ter wereld de Nederlandse markt betreedt. Beide bedrijven opereren in dezelfde segment: ze staan vooral bekend als mediawinkel en verkopen boeken, muziek, dvd’s en elektronische apparaten om de media mee te consumeren.
Amazon heeft daarbij een schaalvoordeel. Omdat het een speler van wereldformaat is, kan het voordelige contracten bedingen bij partijen. Door de grote inkoopkracht is het kostenniveau lager. Bol.com is slechts actief op de relatief kleine Nederlandse markt en had in 2011 een omzet van 376 miljoen euro, bijna honderd keer zo klein als de 36,7 miljard euro van Amazon.
Aanbod
Het aanbod van Amazon is tevens groter. Het exacte aantal artikelen in het assortiment van Amazon is niet bekend, maar een slimme zoekopdracht op Amazon.com laat zien dat ruim 164 miljoen artikelen te koop zijn. Op Amazon.de is dat 100 miljoen. Nu zal een deel van de resultaten dubbelingen betreffen. Maar dan nog is het vele malen meer dan de 5,5 miljoen artikelen die Bol.com verkoopt.
Als Amazon naar Nederland komt, kan het gebruikmaken van zijn werelwijde netwerk om snel een groot assortiment op te bouwen. Daarbij maakt het gebruik van zijn kracht als platform: derde partijen verkopen hun spullen via de winkel van Amazon, om zo toegang te hebben tot het enorme klantenpotentieel. Niet voor niets doet Bol.com hetzelfde in Nederland, al loopt het daarin wel enkele jaren achter.
Geavanceerde IT
Amazon loopt daarnaast mijlenver voor op Bol.com wat betreft IT-systemen. De Amerikaanse webwinkel verkoopt bijvoorbeeld dataopslag voor computergebruikers in 'the cloud' - dus niet op de pc van de gebruiker, maar op machines van Amazon - en serverruimte voor bedrijven. Een derde van de omzet van Amazon komt uit de verkoop van niet-fysieke producten zoals internetdiensten, e-boeken en digitale muziek.
Die kennis en technologie ziet de consument terug in de eigen apparaten die de webwinkel verkoopt, ook iets dat Bol.com niet heeft. Amazon onthulde in 2007 de Kindle, een e-reader die rechtstreeks gekoppeld is aan de webwinkel van Amazon. In 2011 kwam daar een tablet bij, de Kindle Fire. Een boek gekocht bij Amazon is beschikbaar op verschillende platformen zoals de Kindle, een internetbrowser en smartphones, waarbij je steeds door kunt gaan waar je gebleven was, mits je internettoegang hebt. Dit dankzij de clouddienst, waarbij het boek steeds via de computerservers van Amazon bereikbaar is.
Amazon heeft daarnaast bijvoorbeeld zijn eigen streaming videodienst (afspelen via internet) in de VS, waar het tv-series en films verkoopt. Bol.com heeft geen eigen apparaten of clouddiensten om een dergelijke serviceniveau te leveren.
Klantgerichtheid
Een andere plek waar je de goede IT-systemen terug ziet, is in de aanbevelingen op de website. Zoek je bij Bol.com op vergelijkbare boeken, als je de biografie van Steve Jobs als uitgangspunt neemt, dan krijg je onder meer Taal is zeg maar echt mijn ding van Paulien Cornelisse en een boek over Lucia de B. De aanbevelingen die Amazon doet, zijn relevanter.
Het is slechts een voorbeeld van de klantgerichtheid van Amazon. Die is ook terug te vinden bij het verzenden: de klant heeft de keuze uit een aantal opties. Maakt het niet uit wanneer je het artikel krijgt, dan kies je voor standaardverzending. Wil je het morgen in huis hebben, dan kan dat ook, maar dan betaal je iets meer. Bij Bol.com is er geen keuze.
Sterk merk
Toch is Bol.com niet bij voorbaat kansloos. In Nederland is het een sterk merk. "Iedereen kent Bol.com en vertrouwt de webwinkel", zegt Cor Molenaar, professor aan de Erasmus Universiteit en auteur van een groot aantal boeken over de detailhandel.
"Maar die naamsbekendheid kan zo verdwenen zijn", stelt Molenaar. Hij wijst daarbij op de Duitse webshop Zalando, die in korte tijd uitgroeide tot een bekende webwinkel door een grote marketingcampagne. Amazon zou op dezelfde manier de Nederlandse markt kunnen bestormen.
Albert Heijn
De grote kracht van Bol.com zit volgens Molenaar in de samenwerking met Ahold. De eigenaar van onder meer supermarktketen Albert Heijn nam Bol.com over in februari van dit jaar. Maar tot nu toe is nog weinig zichtbaar van de samenwerking. Bol.com is luiers gaan verkopen en breidde zijn assortiment uit met verzorgingsproducten en cosmetica.
AH-producten zijn dus toegevoegd aan het assortiment van Bol.com, maar volgens Molenaar zou het andersom moeten zijn. "Albert Heijns zouden kleine verkooppunten voor Bol.com moeten zijn", meent hij. "Dat is een geweldig concurrentievoordeel voor Bol. Dat hadden ze allang uit moeten rollen." (Update: in mei 2013 kondigde Ahold aan het aantal afhaalpunten van Bol.com in winkels van Albert Heijn uit te breiden naar 700.)
Molenaar noemt als voorbeeld Coolblue, uitgeroepen tot de beste webwinkel van 2012. Eén van de oprichters Pieter Zwart kreeg afgelopen week de LOEY-award, een prijs voor internetondernemers. Coolblue staat bekend om de goede klantenservice en heeft bovendien drie vestigingen in Nederland. Coolblue maakt optimaal gebruik van de synergie tussen online en fysieke winkels: het gemak van online bestellen en de vertrouwdheid van een punt waar je als klant naartoe kunt.
Molenaar denkt dat Bol.com datzelfde zou kunnen bewerkstelligen met de ruim 800 vestigingen van Albert Heijn. Bol.com laat desgevraagd weten dat ze nog niks concreets kunnen zeggen over afhaalpunten in AH's.
Afhaalpunten
Bol.com is zeker niet kansloos tegenover internetreus Amazon als de aanwezigheid in winkelcentra groter wordt. Maar de Nederlanders moet wel snel handelen. Amazon experimenteert al met afhaalkluisjes in Engelse winkels. Volgens De Telegraaf praat het bedrijf bovendien met PostNL over distributie in Nederland. PostNL heeft de dienst PakjeGemak, waarbij je een pakketje kunt laten bezorgen bij ruim 2.400 afhaallocaties.
Ook bestaat volgens Molenaar de kans dat Amazon fysieke locaties opent in Nederland. "Met drie winkels in bijvoorbeeld Eindhoven, Amsterdam en Zwolle heb je al goede dekking."
Sinterklaastijd
Zelf denkt Bol dat de komst van Amazon naar Nederland "zeker iets positiefs" heeft, "want dat zal de verschuiving naar online winkelen versnellen", aldus een woordvoerder. Meer aandacht voor shoppen op het internet betekent automatisch neer kliks voor Bol.com, zo redeneert het bedrijf.
Molenaar is iets kritischer. "Als Amazon met dezelfde kracht als Zalando de Nederlandse markt op komt, met concurrerende prijzen in een recessie vlak voor Sinterklaas, dan zal Amazon snel bekend zijn. Amazon is een concurrent voor de gehele retailsector."